Who and what is AfriForum?

AfriForum is an Afrikaans civil rights organisation that protects the rights of minority groups at national as well as provincial level, and anyone who can identify with AfriForum’s principles and objectives may join the organisation. AfriForum’s community plan focuses on mobilising communities to thus take control of their own streets and neighbourhoods again. AfriForum ensures that your constitutional and civil rights are recognised and protected at national level.

Wie en wat is AfriForum?

AfriForum is ’n Afrikaanse burgerregteorganisasie wat die regte van minderheidsgroepe op sowel nasionale as provinsiale vlak beskerm, en enigiemand wat met AfriForum se beginsels en doelstellings kan identifiseer, mag by die organisasie aansluit. AfriForum se gemeenskapsplan fokus daarop om gemeenskappe te mobiliseer om só weer beheer terug te neem oor hul eie strate en woonbuurtes. AfriForum verseker dat jou grondwetlike én burgerregte op nasionale vlak erken en beskerm word.

Vullisterreinoudit: 81,5% van terreine voldoen nie aan minimum standaarde

AfriForum het vandag die organisasie se jaarlikse vullisterreinouditverslag bekendgestel nadat vullisterreine in dorpe en stede waar AfriForum se takke geleë is, vroeër vanjaar geoudit is. Dié verslag gaan met Barbara Creecy, minister van Omgewingsake, bespreek word as ’n deurlopende gesprek wat reeds in 2019 begin het en gaan ook aan die Groen Skerpioene oorhandig word vir verdere ondersoek. Slegs 18,5% (30 van 162) van dié terreine voldoen aan die minimum vereistes van die Wet op Nasionale Omgewingsbestuur: Vullis (Wet no. 59 van 2008).

Kragtens die wetgewing moet ’n vullisterrein aan bepaalde vereistes voldoen. ’n Lys van 33 vrae is saamgestel met hierdie minimum standaarde as riglyn en dié vrae is gebruik om die vullisterreinoudit te doen.

“Die swak persentasie kan toegeskryf word aan verskeie probleme wat by munisipaliteite ondervind word wat lei tot die swak en onwettige bestuur van ons vullisterreine. Wanbesteding van fondse, swak instandhouding en ’n gebrek aan bekwame personeel is maar ’n paar van die probleme wat ons daagliks ondervind. Die grootste probleem is dat daar amptenare in munisipaliteite is wat nie die wil en/of die kennis het om die terreine te bestuur nie,” sê Lambert de Klerk, bestuurder van omgewingsake by AfriForum.

“Die struikelblokke is oneindig soos die feit dat daar amptenare in munisipaliteite is wat weet hul swak bestuur hou geen gevolge vir hulle in nie. Dit is kommerwekkend om te weet die meerderheid vullisterreine in Suid-Afrika voldoen nie eens aan die minimum vereistes nie, maar terselfdertyd is dit verstaanbaar aangesien geen munisipaliteite tot verantwoording gebring word oor die wanbestuur nie.”

Die omgewingsbestuurinspekteurs, meer bekend as die Groen Skerpioene, is ook oorlaai met ondersoeke terwyl dit ook ’n tydrowende proses is om te voltooi. ’n Voorbeeld hiervan is waar AfriForum hierdie proses gevolg het met rioolbesoedeling in 2018 en die skuldigbevinding is eers in 2022 suksesvol uitgevoer.

Soos in die verlede, is AfriForum ook bewus van verskeie vullisterreine wat hierdie jaar gesluit het en terselfdertyd is ook waargeneem dat sommige operasionele terreine volgens hul lisensies reeds moes gesluit het. Dit wek kommer omdat dit beteken dat daar nie meer vullisterreine in sekere dorpe of stede is nie, wat waarskynlik tot onwettige storting sal lei.

“Daar is reeds vanaf 2019 se vullisterreinoudit met Creecy vergader en sedertdien deurlopend met haar en haar span gekommunikeer. Daar is ses terreine geïdentifiseer wat ons gepoog het om te herstel. Die eerste vergaderings is aan die einde van 2021 by die onderskeie munisipaliteite gehou en moontlike oplossings is bespreek. Daar is ooreengekom dat AfriForum ’n memorandum van verstandhouding sou opstel en dan aan die munisipaliteite stuur vir bespreking oor verbeterde samewerking. Uit die vergaderings was dit duidelik dat daar onvoldoende kommunikasie bestaan tussen nasionale, provinsiale en plaaslike owerhede,” sê De Klerk verder.

Volgens De Klerk het AfriForum ook bewus geword van die nuutste kwessie wat nou op grondvlak begin kop uitsteek waar baie terreine wat nog voldoende lugspasie het, kennisgewings ontvang om te sluit. Daar word dan beoog om gesamentlike distriksterreine vir tussen drie tot vier dorpe oop te maak.

Een suksesverhaal is dié van die J.B. Marks Plaaslike Munisipaliteit in Potchefstroom wat ’n daadwerklike ommekeer gemaak het en ’n bekwame privaat maatskappy aangestel het om uit te help by die vullisterrein. Dit is duidelik te sien in die afgelope drie jaar se ouditresultate (16% in 2020, 46% in 2021 en 82% in 2022).

De Klerk meen munisipaliteite moet na dié soort oplossings begin kyk om Suid-Afrika se vullisbestuur op ’n aanvaarbare standaard te kry. “AfriForum sal graag met die implementering van oplossings wil help en moedig munisipaliteite ook aan om met die organisasie in verbinding te tree. Dit is ons almal se verantwoordelikheid om toe te sien dat ons omgewing nie besoedel word nie en daarom wil ons ook tot ’n skoner Suid-Afrika bydra.”

Só het die vullisterreine per provinsie gevaar ten opsigte van die minimum vereistes:

Provinsie	Getal vullisterreine wat geoudit is	Getal vullisterreine wat aan meer as 80% van die minimum vereistes voldoen	Getal vullisterreine wat nie aan die minimum vereistes voldoen nie
	2022	2022	2022
Gauteng	19	11	8
KwaZulu-Natal	9	1	8
Limpopo	15	2	13
Mpumalanga	22	0	22
Noord-Kaap	18	1	17
Noordwes	23	3	20
Oos-Kaap	6	0	6
Vrystaat	25	0	25
Wes-Kaap	25	12	13
Nasionale totaal	162	30	132